ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر(DDRD)
معرفی ریاست:
ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر یکی از ریاست‌های تخنیکی و کلیدی معینیت مبارزه علیه مواد مخدر می‌باشد که در سال ۱۳۸۵ در ساختار تشکیلاتی وزارت مبارزه علیه مواد مخدر وقت ایجاد گردید. کارکنانی که در این ریاست ایفای وظیفه می‌نمایند، از جمله افراد مسلکی بوده و اکثر آنها آموزش‌های لازم را در زمینه معیارهای جهانی تداوی و وقایه از اعتیاد به مواد مخدر فرا گرفته‌اند و دارای سابقه کاری چندین ساله در این بخش می‌باشند.
دیدگاه ریاست کاهش تقاضای مواد مخدر
پیشرفت به‌سوی جامعه‌ای عاری از اعتیاد به مواد مخدر.
ماموریت ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر
جلوگیری از سوء‌مصرف مواد مخدر و مصابیت به اعتیاد، تقویت و گسترش خدمات معالجوی و مراقبت‌های بعدی برای معتادین و خانواده‌های آنان با در نظر داشت قوانین، مقررات و معیارهای ملی و بین‌المللی از طریق عرضه خدمات کاهش تقاضای مواد مخدر.
اهداف ریاست کاهش تقاضای مواد مخدر
• کاهش تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر از طریق ایجاد مراکز حمایوی و تداوی معتادین در کشور؛
• بلند بردن سطح آگاهی عامه در مورد اضرار مواد مخدر و پیامدهای منفی ناشی از آن؛
• عرضه خدمات باکیفیت وقایوی و تداوی برای مردم و معتادین؛
• ادغام مجدد معتادین صحت‌یاب شده در جامعه؛
• افزایش سطح دسترسی معتادین و خانواده‌های‌شان به خدمات تداوی؛
• کاهش پیامدهای ناگوار صحی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از اعتیاد؛
• تهیه و ترتیب رهنمودها و طرزالعمل‌های مربوط؛
• هماهنگی با وزارت‌های ذیربط در زمینه کاهش تقاضای مواد مخدر؛
• دادخواهی با شرکای ملی و بین‌المللی به‌منظور تأمین بودجه برنامه‌های کاهش تقاضا؛
• نظارت و ارزیابی از مراکز تداوی معتادین؛
• ارائه گزارش فعالیت‌ها و دستاوردها به مقامات ذی‌صلاح؛
• هماهنگی با مؤسسات ملی و بین‌المللی برای تدویر ورکشاپ‌ها به‌منظور ارتقای ظرفیت کارمندان؛
• اکمال مراکز حمایوی معتادین در سطح کشور.
مشکل اعتیاد در کشور
براساس آخرین سروی ملی استفاده از مواد مخدر در سال ۲۰۱۵، تعداد اشخاصی که تست مصرف مواد مخدر آنها مثبت تثبیت گردید، بین ۲.۹ تا ۳.۶ میلیون نفر (حدود ۱۱.۱٪ نفوس مجموعی کشور) تخمین گردیده بود. از این جمله، بین ۱٬۳۰۰٬۰۰۰ تا ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ تن مرد و بین ۶۹۰٬۰۰۰ تا ۸۵۰٬۰۰۰ تن زن بودند. همچنین تعداد کودکان معتاد بین ۹۰٬۰۰۰ تا ۱۱۰٬۰۰۰ تن تخمین شده است. شواهد اخیر نشان می‌دهد که رقم معتادین در کشور بیشتر از آمار سال ۲۰۱۵ می‌باشد.
هدف از ایجاد مراکز حمایوی معتادین در کشور
• کاهش مرگ‌ومیر معتادین بی‌سرپناه؛
• کاهش میزان عود مجدد؛
• جلوگیری از انتشار امراض ساری؛
• جلوگیری از خرید و فروش مواد مخدر توسط خرده‌فروشان؛
• کاهش جرم و جنایت در اجتماع؛
• جلوگیری از گرایش جوانان و نوجوانان به تجمعات معتادین؛
• تداوی و ادغام مجدد معتادین بی‌سرپناه در خانواده‌های‌شان؛
• جلوگیری از پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، صحی، روانی، اخلاقی و امنیتی اعتیاد در جامعه.
نوعیت عرضه خدمات در مراکز حمایوی و تداوی معتادین
پس از جمع‌آوری معتادین توسط کمیته‌های مربوطه از ساحات شناسایی‌شده، آنان به مرکز حمایوی ۲۰۰۰ بستر امید انتقال داده می‌شوند. در این مرکز، مرحله سم‌زدایی به مدت ۱۵ تا ۳۰ روز (بسته به وضعیت صحی فرد) توسط تیم تخنیکی وزارت صحت عامه اجرا می‌گردد. همچنان، خدمات صحی لازم برای دیگر امراض نیز به آنان ارائه می‌شود.
آن‌عده معتادینی که دوره درمانی را در مرکز امید تکمیل کرده‌اند، پس از ارزیابی، به مرکز ۵۰۰۰ بستر آغوش انتقال می‌یابند تا مرحله احیای مجدد آنان آغاز گردد. در این مرحله، خدماتی چون مشاوره‌دهی، تعلیمات روانی، آموزش علوم دینی و عصری، خدمات روانی و مذهبی و آموزش‌های فنی و حرفوی مانند خیاطی، بوت‌دوزی، ترمیم وسایل برقی و غیره ارائه می‌شود.
مدت تداوی
مدت تداوی درمراکزحمایوی معتادین حد اقل 3ماه بوده ومعتادین که مرحله تداوی را تکیمل وصحت یاب میگردند پروسه مرخصی آنها مطابق طرزالعمل مرخصی معتادین صورت میگرد وآنها بعدازتکمیل اسناد مورد ضرورت مرخصی ازطریق کمیته مرخصی معتادین که متشکل ازادارات ذیربط معینیت مبارزه علیه مواد مخدرتشکیل گردیده است، صورت میگیرد.
دستاوردهای عمده ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر
الف. ایجاد مراکز حمایوی و تداوی معتادین
1. مرکز آغوش با ظرفیت ۵۰۰۰ بستر در ولایت کابل
2. مرکز امید با ظرفیت ۲۰۰۰ بستر در ولایت کابل
3. مرکز با ظرفیت ۴۰۰۰ بستر در ولایت هرات
4. مرکز با ظرفیت ۴۰۰۰ بستر در ولایت قندهار
5. مرکز با ظرفیت ۱۰۰۰ بستر در ولایت بلخ
6. مرکز با ظرفیت ۱۰۰۰ بستر در ولایت نیمروز
7. مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت کندز
8. مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت غزنی
9. مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت فراه
10. مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت هلمند
11. مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت پکتیا
12. مرکز با ظرفیت ۲۰۰ بستر در ولایت دایکندی
ب. اسناد، رهنمودها و طرزالعمل‌ها
• تهیه و ترتیب لایحه وظایف کارمندان مراکز حمایوی و تداوی.
• تهیه اصول‌نامه برای پایوازان و موظفین امنیتی مراکز.
• تهیه فورم راجستریشن عمومی مریضان و ارسال به مراکز مربوطه.
• ایجاد کمیته مرخصی برای معتادین تداوی‌شده.
• ترتیب طرزالعمل مرخصی معتادین مواد مخدر.
• ترتیب اسناد لازم برای مرخصی معتادین مواد مخدر.
• ایجاد دیتابیس مرکزی برای ثبت معتادین تداوی‌شده.
• تهیه رهنمود معیارها برای ایجاد کمپ‌های خصوصی.
• ترتیب اصول‌نامه کارکنان و نیروهای امنیتی مراکز.
• ترتیب تفاهم‌نامه همکاری با وزارت‌های صحت، کار و امور اجتماعی و تعلیمات تخنیکی.
• ترتیب تفاهم‌نامه با اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی برای عرضه خدمات فنی به معتادین مواد مخدر.
ج. آمارها و فعالیت‌های کلیدی
• جمع‌آوری ۳۶٬۷۵۴ تن معتادین مواد مخدر از سراسر کشور.
• ۱۴٬۰۴۴ تن تحت تداوی در مراکز حمایوی.
• ۲۲٬۱۲۸ تن معتادین صحت‌یاب و مرخص‌شده به خانواده‌های‌شان.
• ۱٬۲۱۳ تن ارجاع به شفاخانه‌های عمومی برای درمان سایر امراض.
• ۳۶۴ تن فوتی ناشی از امراض وخیم.
• ۱۸٬۸۸۱ تن بهره‌مند از آموزش دینی و آگاهی‌دهی.
• ۱٬۸۲۹ تن عود مجدد به مصرف مواد مخدر.
• ۵۸ تن زن تداوی و مرخص‌شده.
• ۱۷۳ تن نوجوان تداوی و تسلیم خانواده‌های‌شان.
• ۲٬۸۰۸ تن صحت‌یاب و فارغ‌شده از کورس‌های فنی و حرفوی.
• ۲۰۰۰ تن تست‌شده برای امراض ساری HIV، زردی سیاه و سفید، سفلیس.
• ۱۰۲۰ تن تست ادرار برای مواد مخدر.
د. هماهنگی، نظارت و همکاری‌ها
• اخذ گزارش ماهوار از ۶۳ مرکز تداوی (دولتی، خصوصی و NGOها)
• نظارت از حدود ۴۰ کمپ خصوصی و ارائه بازخورد.
• جلسات هماهنگی با:
o نماینده UNODC برای کمک دارویی به مراکز.
o نماینده سره‌میاشت و هلال احمر ترکیه جهت کمک غذایی و البسه.
o مؤسسات خصوصی تطبیق‌کننده برنامه‌های کاهش تقاضا.
o نماینده سازمان صحی جهان (WHO) برای کمک تجهیزات طبی.
• تدویر مجالس منظم گروپ ملی کاهش تقاضا با ادارات ذیربط.
• مدیریت و تنظیم امور مرکز ۵۰۰۰ بستر آغوش.
• همکاری با نهادهای بین‌المللی مانند UNODC و WHO در خصوص عرضه خدمات.
________________________________________
شرکای کاری ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر
الف. شرکای کاری ملی
• وزارت صحت عامه
• وزارت کار و امور اجتماعی
• وزارت تحصیلات عالی
• وزارت اطلاعات و فرهنگ
• وزارت معارف
• وزارت ارشاد، حج و اوقاف
• وزارت ترانسپورت و هوانوردی
• وزارت مالیه
• اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی
• شاروالی کابل
• جمعیت هلال احمر افغانی (سره‌میاشت)
ب. شرکای کاری بین‌المللی
• دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل (UNODC)
• سازمان صحی جهان (WHO)
• پروگرام کولمبو (Colombo Plan)
________________________________________
پلان‌های آینده ریاست کاهش تقاضا به مواد مخدر
1. فعال‌سازی مرکز تداوی با ظرفیت ۱۰۰۰ بستر در ولایت ننگرهار.
2. فعال‌سازی مرکز با ظرفیت ۵۰۰ بستر در ولایت بدخشان.
3. فعال‌سازی مرکز با ظرفیت ۳۰۰ بستر در ولایت ارزگان.
4. فعال‌سازی مرکز با ظرفیت ۲۰۰ بستر در ولایت بامیان.
5. تدویر مجالس هماهنگی با نهادهای ملی و بین‌المللی به‌منظور دادخواهی برای تأمین بودجه.
6. تدویر مجالس گروپ کاری ملی کاهش تقاضا با ادارات ذیربط جهت بهبود همکاری و فعالیت‌های مراکز حمایوی.